Εδώ Αυστρία: Έλα κι εδώ να δεις την καθημερινότητα του μετανάστη
Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο φασισμός ηττήθηκε στο πεδίο της μάχης. Η μετέπειτα χρυσή εποχή οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη έδειξε να απομακρύνει τις αφορμές εκείνες που τον γιγάντωσαν στον Μεσοπόλεμο. Οι αιτίες όμως που τον γεννούν παρέμειναν ζωντανές, έστω στο περιθώριο των δυτικών κοινωνιών, καμιά εκ των οποίων δεν προσπάθησε να τον νικήσει στο πεδίο των ιδεών.
Τώρα που το φαινόμενο -ενισχυόμενο από την οικονομική κρίση- γιγαντώνεται εκ νέου σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι κοινωνίες κοιτούν με υποτιθέμενη έκπληξη φασιστικές ομάδες να δρουν με γνώμονα το φυλετικό (κυρίως) διαχωρισμό των ανθρώπων. Η δε νομική αντιμετώπιση των αδικημάτων που διαπράττουν τα μέλη τέτοιων ομάδων (βλέπε Ελλάδα, Γερμανία κ.α.) δεν αρκεί για να καταπολεμηθούν οι ιδέες πίσω από αυτά. Συχνά ακούγεται στον δημόσιο διάλογο η ανάγκη καλύτερης παιδείας, αλλά ακόμα κι αυτή είναι μακροπρόθεσμο μέτρο, βραχυπρόθεσμα η επιθετικότητα του φασισμού αντιμετωπίζεται μόνο στο δρόμο, όχι απαραίτητα με βία.
Όντας πια ο ίδιος μετανάστης (στην Αυστρία που οι Ακροδεξιοί ξεπέρασαν το 20% στις τελευταίες εκλογές) και συναναστρεφόμενος με αρκετούς ακόμα μετανάστες διαφορετικών εθνικοτήτων, σκέφτομαι πώς θα μπορούσα να εξηγήσω εμπειρικά στους φασίστες γιατί το φυλετικό τους μίσος (ακρογωνιαίος λίθος της «ιδεολογίας» τους -όχι ο μοναδικός βέβαια) είναι τόσο μα τόσο αδιέξοδο, ειδικά όταν μεταφράζεται σε δράσεις ενάντια σε ξένους, λαθραίους ή νόμιμους, πρόσφυγες ή οικονομικούς μετανάστες. Το καλύτερο που μπόρεσα να βρω είναι να τους προσφέρω την ευκαιρία να ζήσουν οι ίδιοι την εμπειρία της μετανάστευσης, την ίδια εμπειρία που βιώνω εγώ και οι τόσοι φίλοι μου που είναι διασκορπισμένοι στην Ευρώπη.
Αν έρθουν για έναν έστω μήνα σε μια ξένη χώρα, θα καταλάβουν την ανασφάλεια κάποιου που δεν μπορεί να επικοινωνήσει με άνεση στην καθημερινότητά του, την αγωνία του που δεν καταλαβαίνει όσα του λένε στις διάφορες (δημόσιες και μη) υπηρεσίες και τον φόβο του να πάρει τηλέφωνο σε αγγελία για σπίτι για να μην καταλάβουν αμέσως ότι είναι ξένος. Κι αν αυτά σου φαίνονται απλά, μπες στη θέση του όταν επισκέπτεται γιατρό ή τον σταματάει η αστυνομία για εξακρίβωση στοιχείων. Και μην υποτιμάς τη μοναξιά, τη μοναξιά στο πλήθος και τη μοναξιά στην ερημιά, τη μοναξιά του κοινωνικού αποκλεισμού και τη μοναξιά της φυγής.
Θα δουν στην πράξη τι σημαίνει αλληλεγγύη, πραγματική αλληλοϋποστήριξη χωρίς διακρίσεις σε δικούς μας και δικούς σας. Θα έβλεπαν ότι όταν η διαφορετικότητα λειτουργεί συνθετικά, οι ορίζοντες του ανθρώπου ανοίγουν με τις εμπειρίες, τα έθιμα, τις μουσικές και τις γεύσεις που ανταλλάσσονται υλοποιώντας στην πράξη την «Ευρώπη των λαών». Κι εκεί που κάποτε έβλεπαν φυλετικές και γλωσσικές διαχωριστικές γραμμές, τώρα θα δουν να έρχονται στην επιφάνεια εκείνα ακριβώς τα στοιχεία που φέρνουν κοντά τους ανθρώπους: οι τέχνες, ο αθλητισμός, ο έρωτας, η χαρά του να μοιράζεσαι τις καθημερινές σου στιγμές.
Στην τελευταία μου επίσκεψη στην Αθήνα, πήρε το μάτι μου ένα σύνθημα σε κάποιον τοίχο: «δωρεάν βιβλία για όλους τους χρυσαυγίτες». Επειδή όμως η άγνοια δεν είναι μόνο επακόλουθο της έλλειψης παιδείας αλλά και της έλλειψης εμπειριών, προτίθεμαι να φιλοξενήσω στις παραπάνω συνθήκες κάθε φασίστα που ρισκάρει την κατάρρευση των ιδεών του. Αφού δεν έμαθε από τις εμπειρίες των παππούδων μας, ας το ανακαλύψει μόνος του. Κάν’ το κι εσύ, σίγουρα ξέρεις κάποιον.
* Του Γιώργου Βακαλόπουλου
Πηγή: http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.antapokrites&id=29588